Leefomgeving, Duurzaamheid en Mobiliteit

Het huidige LOP heeft een looptijd tot en met 2025. We actualiseren het LOP in 2025 en 2026. Dat doen we in afstemming met de omgevingsvisie. We vullen daarnaast het LOP aan met ontwikkelingen zoals de energietransitie en klimaatadaptatie. Een visie voor het stedelijk groen voegen we als bijlage toe aan het LOP.

We betalen dit uit het beschikbare budget in de begroting.

Eind 2026 afgerond.

Het bureau levert niet tijdig of niet het gewenste plan.

We hebben in 2025 de Omgevingsvisie vastgesteld. De Omgevingsvisie willen wij gebiedsgericht uitwerken in dorpsprogramma’s en gebiedsprogramma’s. Dit willen wij in drie stappen doen. We beginnen met de dorpen en het gebied op en tegen de noordelijke flank van de stuwwal. Om de integraliteit en onderlinge samenhang te waarborgen zetten we dit uit als één opdracht. Uiteindelijk komt er één document voor de vier kernen en het omliggende buitengebied.

We betalen dit uit het beschikbare budget in de begroting.

Eind 2026 afgerond.

Er zijn op dit moment geen risico's bekend.

Volgens de Omgevingswet moeten we onze bestemmingsplannen en andere ruimtelijke regels omzetten naar één Omgevingsplan voor de hele gemeente. We hebben tot 2032 de tijd om dit te doen. Gezien de complexiteit en omvang willen we in stappen komen tot een volwaardig Omgevingsplan. We beginnen met twee kleinere wijzigingen om te oefenen met de nieuwe manier van werken. Het betreft een thematische wijziging op het onderwerp archeologie en een gebiedsgerichte wijziging voor een woonwijk in de kern Groesbeek. We stellen ook een transitieplan op met daarin de stappen die we tot 2032 gaan ondernemen om te komen tot het volwaardige Omgevingsplan.

We betalen dit uit het beschikbare budget in de begroting.

Eind 2026 afgerond.

Er zijn op dit moment geen risico's bekend.

In de Groene Mantel proberen meerdere partijen te komen tot natuur-inclusieve landbouw, natuurbehoud, landschapsontwikkeling, recreatief medegebruik en cultuurhistorie om het buitengebied in de regio leefbaar, veerkrachtig en aantrekkelijk te houden of te krijgen.

We betalen dit uit het beschikbare budget in de begroting. Na 2026 moet waarschijnlijk budget beschikbaar komen voor uitvoering van het uitvoeringsprogramma.

Verkenning van het project Groene Mantel is in 2026 afgerond, inclusief een uitvoeringsprogramma.

Onvoldoende budget om de ambities uit het uitvoeringsprogramma te kunnen bereken na 2026.

De Groene metropool regio (GMR) is een interreg-subsidieaanvraag aan het voorbereiden om het Romeinse verleden van de regio te verbeelden. Dit doet de GMR samen met de gemeenten Nijmegen, Arnhem, Overbetuwe, Zevenaar, private partners en Duitse partners. Berg en Dal wil hieraan deelnemen. Daarvoor is cofinanciering noodzakelijk.

We betalen dit uit het beschikbare budget in de taakveldenbegroting voor archeologie en recreatie en toerisme. We verdelen de inleg over de begrotingsjaren 2026,2027, 2028 en 2029.

Eind 2029 afgerond.

Het niet uitkeren van de Interreg subsidie.

We werken aan de 8 thema’s uit het Schone Lucht Akkoord (SLA): mobiliteit, mobiele werktuigen, industrie, houtstook, binnenvaart en havens, landbouw, participatie, hoogst blootgestelde gebieden en gevoelige groepen. Doel van het SLA is 50% gezondheidswinst in 2030 ten opzichte van 2016. Uiterlijk 2030 moeten we aan de aangescherpte EU-grenswaarden voor lucht vervuilende stoffen voldoen.

Het convenant SLA loopt van 2020 tot 2030. In 2026 is er geen rijkssubsidie op basis van cofinanciering meer beschikbaar (het demissionaire kabinet heeft dit ingetrokken). We hebben geen budget vrijgemaakt voor de invoering van de verschillende SLA-maatregelen.

In 2026 zetten we het werken in klein en groot samenwerkingsverband tussen gemeenten, provincie en ministerie voort. We hebben een inventarisatie van SLA-maatregelen die in onze gemeente relevant en impactvol zijn. Daarmee zoeken we koppelkansen met onze doelstellingen op Klimaat en Duurzaamheid, Stikstof en Natuurherstel en Gezondheid.

Om de nieuwe EU-normen voor luchtkwaliteit te halen moeten we extra inspanning leveren. Er is nog geen zicht op de kosten die dat met zich meebrengt en ook niet of het Rijk subsidie beschikbaar stelt.
Het stoken van hout door particuliere huishoudens zorgt voor 25% van de luchtverontreiniging in Nederland en dit aandeel is groeiende. Het levert daarmee een negatieve bijdrage aan de gezondheid van inwoners en geeft daardoor druk op de ziektekosten.
Bereidheid.  

In 2030 is het verplicht dat al het klein materieel dat, bij grond-, weg- en waterbouw en onderhoudswerkzaamheden wordt gebruikt, emissieloos moet zijn. Vanaf 2035 geldt dat ook voor groot materieel. Als deelnemer van het Convenant Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB) voeren we dit gefaseerd met de Routekaart in en hebben daarbij beschikking over kennis, capaciteit en Spuks van SEB. Het draagt bij aan schonere lucht, minder geluidoverlast, minder gebruik van fossiele brandstoffen, vermindering van stikstofuitstoot en aan betere gezondheid.

Acties in 2026: delen van informatie en kennisopbouw (intern en extern), inventariseren van gemeentelijke elektrisch materieel, onderzoeken geschikte bouw- en onderhoudsprojecten, Spuks aanvragen, aanvullen van het Inkoop- en Aanbestedingsbeleid met SEB-voorwaarden, monitoring van voortgang, koppelingen maken met maatregelen Schone Lucht Akkoord, Duurzaamheid, Stikstof, Gezondheid.

Er is maximaal 1 miljoen rijkssubsidie per jaar tot 2030 beschikbaar. Er is capaciteit bij SEB beschikbaar voor onder meer begeleiding, onderzoek en uitvoering.

Voldoen aan zero-emissie in 2030 en 2035 door volgen van Routekaart SEB.

Bereidheid van alle partijen.

We hebben een actueel Geluidprogramma.
We actualiseren onderstaande onderdelen en voegen we regels toe aan het Omgevingsplan waar dat van toepassing is:   

• Verkeersgeluid
• Het hogere waarde geluid beleid
• Milieuzonering en bedrijven
• Evenementen- /festiviteitengeluid  

We doen dit samen met de ODRN.

Dit betalen we uit beschikbare budgetten en formatie.

In 2026 werken we aan het opstellen van regels voor geluid voor in het Omgevingsplan.

Er zijn op dit moment geen risico’s bekend. We hebben tot 2030 de tijd om regels aan het Omgevingsplan toe te voegen.

We hebben een programma Omgevingsveiligheid. Het omvat hoe we omgaan met alle risico’s die de veiligheid van mensen en de fysieke leefomgeving kunnen bedreigen, zoals de productie, opslag, gebruik, transport van gevaarlijke stoffen of explosies, branden of giftige wolken bij ongevallen. De bijbehorende regels voegen we toe aan het Omgevingsplan. Dit doen we samen met de ODRN.

Dit betalen we uit beschikbare budgetten en formatie.

2026.

Er zijn op dit moment geen risico's bekend.

We hebben een programma Geur. Hierin staat beleid voor industriële en agrarische geur. De bijbehorende regels en geurcontouren voegen we toe aan het Omgevingsplan. Voor industriële geur volgen we het beleidskader van de provincie. Ten aanzien van agrarische geur: de ODRN start voor geur in relatie tot veehouderijen een pilot waaraan wij deelnemen.

Dit betalen we uit beschikbare budgetten en formatie.

2026.

Het onderwerp Geur is complex en het heeft tijd nodig om consensus in de provincie te krijgen over de te kiezen beleidslijn. Ook is het ministerie bezig met geurregels. Veehouderijen hebben ook een relatie met onderwerpen (secundair) stikstof en bestrijdingsmiddelen.

We hebben aanvullende Milieuprogramma’s Omgevingswet.

• We voegen regels toe aan het Omgevingsplan voor spuitzones om veilige afstanden aan te houden rond akkerbouwpercelen waar men bestrijdingsmiddelen gebruikt;
• We brengen het Bestand van inrichtingen/Milieu Belastende Activiteiten op orde;
• We onderzoeken de mogelijkheid om Stikstofruimte van stoppende bedrijven over te nemen die ten goede kan komen aan andere projecten.  

We betalen dit uit beschikbaar budget in de begroting.

2026.

Er zijn op dit moment geen risico's bekend.

We werken volgens het Actieplan Wonen. Hierin zijn onze ambities en randvoorwaarden voor een gevarieerd en kwalitatief woonprogramma opgenomen. We informeren de raad jaarlijks over de voortgang in de informatienota update woningbouwplanning.

We betalen dit uit beschikbare budgetten in de begroting.

We bouwen tenminste 120 woningen per jaar. We streven naar oplopende aantallen per jaar.

Bezwaar- en beroepsprocedures.
Ontwikkelaars stellen andere prioriteiten.
Netcongestie, stikstof.

In het Actieplan Wonen staat dat we woningbouw spreiden over de kernen. Ook staat erin dat we in totaliteit zorgen voor 50% betaalbare woningbouw. Dit is opgebouwd uit minimaal 30% sociale huur en 20% middelduur.
We rapporteren hierover jaarlijks in de informatienota woningbouwplanning.

We betalen dit uit beschikbare budgetten in de begroting.

Doorlopend.

Bezwaar- en beroepsprocedures.
Ontwikkelaars stellen andere prioriteiten.
Netcongestie, stikstof.

In de kadernota is aangegeven dat we de dorpshuizen in onze kernen willen behouden om ontmoeten in de directe leefomgeving mogelijk te maken. Tegelijkertijd wordt het besturen van dorpshuizen steeds complexer. Ook is het vinden van vrijwilligers voor het bestuur van dorpshuizen steeds moeilijker. Daarom gaan we de besturen beter ondersteunen met een aantal taken, zoals met de financiële administratie en het onderhoudsbeheer.

In eerste instantie betalen we dit uit de beschikbare budgetten in de begroting. Indien blijkt dat dit onvoldoende is volgt een apart raadsvoorstel voor extra middelen.

In het derde kwartaal van 2025 is een eerste bijeenkomst (dorpscafé) georganiseerd voor de besturen. We moeten eerst de ondersteuningsvraag beter in beeld te krijgen.

Ondersteuningsbehoefte en daarmee samenhangende kosten zijn nog niet goed inzichtelijk.

We willen graag veilige accommodaties die onder andere aan de brandveiligheidseisen voldoen. Op dit moment doet een externe partij in opdracht van ons onderzoek naar de brandveiligheid.

Er volgt een apart raadsvoorstel voor extra middelen om de brandveiligheid te verbeteren.

Het onderzoek naar de brandveiligheid van maatschappelijke accommodaties is inmiddels gestart en naar verwachting eind 2026 gereed.

Ondersteuningsbehoefte en daarmee samenhangende kosten zijn nog niet goed inzichtelijk.

We revitaliseren de Mallemolen om deze aantrekkelijk te houden. De Mallemolen is aan een grondige opknapbeurt toe. Ook moet zij een aantrekkelijke plek worden waar (muziek)-verenigingen, bibliotheek, dorpshuis en onderwijs elkaar ontmoeten en versterken.

Op 12 december 2024 heeft de raad ingestemd met het plan voor vernieuwbouw. Tegelijkertijd is daarmee ook budget geregeld in de begroting.

In 2026 verwachten we een start te maken met de verbouwing.

Al eerder zijn de kosten voor verbouwing hoger uitgevallen dan geraamd door stijgende kosten voor materialen.

Het huidige zwembad sluit per 31 december 2025. We onderzoeken of het mogelijk is om een zwembad als basisvoorziening te behouden voor onze gemeente.

Er is een voorbereidingskrediet beschikbaar. Bij de begrotingsbehandeling moet blijken of en op welke wijze de raad het uitvoeringskrediet beschikbaar stelt.  

In 2025 besluit over het investeringskrediet. Eind 2028 opleveren.

We hebben enkele jaren geen zwembad. Hierdoor gaan bewoners uitwijken waardoor terugkeer niet (gelijk) zeker is als het nieuwe bad weer open gaat. Bij het openen van een zwembad in de toekomst krijgen we mogelijk te maken met personeelstekorten.

De gemeenteraad heeft in december 2024 besloten dat er in principe een nieuwe sporthal komt in Ooij.

Er is een voorbereidingskrediet beschikbaar. Bij de begrotingsbehandeling 2026 moet blijken of en op welke wijze de raad het uitvoeringskrediet beschikbaar stelt.

In 2025 besluit over het investeringskrediet. Eind 2027 opleveren.

Mogelijk moeten we voor het bouwen van de sporthal andere functies verplaatsen waardoor kosten stijgen.

We maken een nieuw mobiliteitsprogramma in lijn met de uitgangspunten zoals verwoord in de kadernota.  
Als vervanging van de verouderde mobiliteitsvisie maken we een programma mobiliteit. Dit programma valt onder de Omgevingsvisie. Het uitgangspunt is dat onze kernen veilig en goed bereikbaar zijn voor inwoners en bezoekers. We zetten daarnaast in op het verduurzamen van mobiliteit in brede zin. Naast een programma stellen we een uitvoeringsagenda op om de komende jaren aan een aantal knelpunten in onze gemeente te werken.

We betalen dit uit beschikbare budgetten en capaciteit in de begroting.

In 2025-2026.

Er zijn op dit moment geen risico's bekend.

We werken het actieplan duurzaamheid verder uit. In 2019 is het actieplan duurzaamheid door de raad vastgesteld. Hierin staan ambities, doelstellingen en projecten om tot een klimaatneutrale gemeente te komen. Uiterlijk 2050, bij voorkeur 2040.

We betalen dit uit beschikbare budgetten en capaciteit in de begroting.

Om klimaatneutraal te zijn in 2050, werken we langs de volgende sporen:

• Gebouwde Omgeving
• Elektriciteit en energieopslag
• Landbouw en landgebruik
• Mobiliteit  
• Circulariteit en industrie
• Klimaatadaptatie

Veranderende omstandigheden en regelgeving vragen continu om aanpassing en actueel houden van acties en maatregelen.

In het warmteprogramma zetten we de koers uit voor de warmtetransitie voor de komende jaren. We beschrijven de aanpak en werkwijze, en geven waar mogelijk al gebiedsgerichte duidelijkheid over mogelijke oplossingen.

We betalen dit met financiering via Rijkssubsidies.

Vaststelling eind 2026.

Er zijn op dit moment geen risico's bekend.

Samen met een aan te stellen kwartiermaker werken we een businesscase uit voor een lokaal warmtebedrijf. Daarbij horen ook een aantal concrete warmteprojecten als startportfolio. Samen met inwoners onderzoeken we de (on)mogelijkheden voor warmteprojecten.

We betalen dit uit beschikbare budgetten en capaciteit in de begroting.

Oplevering in 3e kwartaal 2026.

Er zijn op dit moment geen risico's bekend.

We werken verder aan het verbeteren van het elektriciteitsnetwerk. Onderdeel van dit project is het trafo-station bij Beek.

Budget en capaciteit beschikbaar in de begroting.

Voorlopig doorlopend.

Er zijn op dit moment geen risico's bekend. Maar we hebben hier als gemeente weinig invloed op.

We hebben al infiltratieschachten geplaatst en een wadi aangelegd. We onderzoeken welke aanvullende maatregelen er nodig zijn om de wateroverlast in Heilig Landstichting verder te verminderen.  

We betalen dit uit beschikbare budgetten en capaciteit in de begroting.  In het nieuwe WRP (Water- en Rioleringsprogramma) reserveren we jaarlijks € 200.000 voor klimaatadaptieve maatregelen.

2026 en verder

Er zijn op dit moment geen risico's bekend.

Voor komend jaar pakken we de geplande aanleg van een vergroot hemelwaterriool in de Lindestraat (ook wel de ‘blauwe aorta’ genoemd) op. De projecten passen onder andere binnen het regionale project Herstel Blauwe Motor Stuwwal.  

We betalen dit uit beschikbare budgetten en capaciteit in de begroting. In het nieuwe WRP reserveren we jaarlijks € 200.000 voor klimaat adaptieve maatregelen.

2026

Er zijn op dit moment geen risico's bekend.