Economie, Werk & Inkomen

We voorkomen problematische schulden bij inwoners door een vroegtijdige en snelle dienstverlening bij geldzorgen.

1. We werken in 2026 met een aanpak specifiek voor jongeren die financieel kwetsbaar zijn. We zetten in op acties die gericht zijn op het voorkomen en aanpakken van schulden bij jongeren. Acties gaan onder andere over communicatie, voorlichting en nazorg.
2. We blijven onze preventie verder ontwikkelen. We ontwikkelen nieuwe flyers voor life events en gaan actiever aan de slag met vroegsignalering. We zorgen per melding voor 3 contactpogingen, met verschillende methoden (brief, bellen, huisbezoek).
3. We bieden inwoners een budgetcursus aan om te voorkomen dat ze terugvallen in de schuldhulpverlening.

We betalen dit uit het schuldhulpverleningsbudget.

We bieden dit doorlopend aan.

Wanneer we meer inwoners bereiken, kan dit leiden tot een toename in het aantal schuldtrajecten. Dit verhoogt de werkdruk op de uitvoering en de financiële last.

Het nieuwe actieplan Minima & Schuldhulpverlening 2026-2029 is in 2026 actief. We vinden het belangrijk om de acties die we al doen goed te doen. Daarom staat 2026 in het teken van stabiliteit. We willen onze inwoners helpen met onze regelingen en partners.  

1. We werken samen met organisaties als de Voedselbank, Kledingbank, Stichting Urgente Noden en Stichting Leergeld. De samenwerking met onze partners willen we versterken in het Platform Armoedebestrijding.
2. We blijven onze inwoners ondersteunen met aanvullende regelingen. We willen in 2026 ongeveer 385 kinderen ondersteunen via Stichting Leergeld, en meer dan 10 mensen ondersteunen via Stichting Urgente Noden Gelderland-Zuid.
3. We onderzoeken de mogelijkheden om ons minimabeleid te versimpelen en te verhelderen.
4. We voeren wetswijzigingen door en bereiden wetswijzigingen voor met betrekking tot de Participatiewet in Balans.

Stichting Leergeld de Stuwwal ontvangt in 2026 een subsidie van € 190.950.
Stichting Urgente Noden Gelderland-Zuid ontvangt in 2026 een subsidie van € 21.639.

1. Het armoedeplatform komt twee keer per jaar bij elkaar. Daarnaast willen we, vrijblijvend, samen met het platform themabijeenkomsten organiseren.
2. Onze regelingen blijven we doorlopend aanbieden.
3. In het najaar van 2026 moet er een concreet plan liggen voor de doorontwikkeling van ons minimabeleid.
4. De eerste wetswijzigingen lijken in 2026 inwerking te treden. Het is nog niet vastgesteld wanneer dit precies gaat zijn.

Het blijft voorlopig nog onduidelijk wanneer de eerste wetswijzigingen van de Participatiewet in Balans inwerking treden.

Ook in 2026 kijken we samen met inwoners naar hun talenten, mogelijkheden en ondersteuningsbehoeften. Op basis daarvan delen we mensen in groepen in, zodat we gerichter kunnen helpen. Voor elke groep maken we een aanpak die past bij wat zij nodig hebben, met altijd ruimte voor maatwerk. Zo krijgen we beter zicht op wie welke ondersteuning nodig heeft. Dit helpt ons om inwoners op een passende manier te begeleiden naar maatschappelijke deelname of richting het WerkBedrijf. Daar krijgen zij hulp bij het vinden van werk, het ontwikkelen van vaardigheden en het zetten van stappen naar een zelfstandige toekomst.

We betalen dit uit beschikbare budgetten.

We bieden deze ondersteuning doorlopend aan. Elk kwartaal evalueren we of de acties leiden tot doorstroom richting het WerkBedrijf. Op basis van deze evaluaties kunnen we tijdig bijsturen.  

Voor het bepalen van de uitgangssituatie hanteren we 1 januari 2026 als peildatum voor de 0-meting. We verwachten dat de eerste inzichten over de voortgang beschikbaar zijn in het eerste kwartaal van 2026, met vervolgmetingen elk kwartaal daarna.

• Personele ontwikkelingen.
• Bij de doorstroom naar WerkBedrijf zijn we afhankelijk van de dienstverlening van het WerkBedrijf. De voorgenomen bezuinigen hebben hier effect op.  
• De afname van het budget, dat wij hiervoor van het Rijk ontvangen, beperkt de ruimte voor maatwerk en begeleiding.
• De keuze voor aanpak bestand worden in najaar 2025 uitgewerkt.  

In 2026 voeren we aanpassingen door naar aanleiding van de wetswijzigingen van de Participatiewet in Balans. We actualiseren onze werkwijze stap voor stap, in lijn met de drie fasen waarin de wet wordt ingevoerd. Dit betekent dat we onze interne processen, werkinstructies en beleidsdocumenten herzien. We zorgen ervoor dat deze aansluiten bij de nieuwe uitgangspunten van de wet. Ook bereiden we de organisatie voor op de veranderingen, zodat we tijdig en zorgvuldig kunnen uitvoeren wat nodig is. We werken nu al op veel vlakken volgens het gedachtegoed van de wetswijziging en bouwen hier actief op voort. Zo versterken we onze aanpak stap voor stap en ontwikkelen we ons gericht verder in de richting die de wet voor ogen heeft.

Het Rijk stelt met de septembercirculaire middelen beschikbaar aan gemeenten voor de implementatie van de wijzigingen.

De invoering van de wetswijzigingen van de Participatiewet in Balans vindt plaats in drie fases.

• Fase 1 start op 1 januari 2026.
• Fase 2 wordt uitgevoerd in de loop van 2026.
• Fase 3 gaat in op 1 januari 2027.

We verwachten dat de acties die horen bij fase 1 en 2 eind 2026 zijn afgerond. Het volledige resultaat, inclusief de invoering van fase 3, wordt naar verwachting bereikt in de loop van 2027.

• De Eerste Kamer moet de wet nog behandelen. Ook kijkt het kabinet nog met onder meer VNG naar de termijn van invoering per maatregel.
• Onvoldoende duidelijkheid of vertraging in landelijke regelgeving kan implementatie bemoeilijken.
• Cultuurverandering binnen de organisatie vraagt tijd en investering.

In 2026 voeren we het beleidskader ‘Arbeidsmarkt- en re-integratie, Klaar voor nieuwe kansen! 2024-2027' verder uit. We richten ons daarbij op de ondersteuning van inwoners, met extra aandacht voor hun ontwikkeling en ondersteuningsbehoeften. Dit doen we in nauwe samenwerking met het WerkBedrijf.

Per 1 januari 2026 gaat een nieuwe dienstverleningsovereenkomst (DVO) in. Op basis daarvan zetten we extra in op participatiecoaching, intensieve interventies, lokale marktbewerking, aanvullende trainingen en arbeidsbemiddeling op locatie.  

Ook vinden er kwartaalgesprekken plaats met het WerkBedrijf om de uitvoering te volgen en waar nodig bij te sturen.

We gaan uit van de begroting 2026 van de MGR.

De DVO loopt van 1 januari 2026 tot 31 december 2027. Als het nodig is, dan is een tussentijdse bijsturing mogelijk in overleg met het WerkBedrijf.

• Wat verstaan wordt onder ‘intensieve begeleiding’, kan verschillend worden geïnterpreteerd.
• De voorgenomen bezuinigen bij WerkBedrijf.
• Werkgevers kunnen terughoudend zijn in het aannemen van inwoners met een ondersteuningsbehoefte.  
• Complexe problematiek bij doelgroep vraagt om langdurige inzet, wat niet altijd past binnen jaarresultaten.

Laatste kwartaal 2025 wordt de nieuwe uitvoeringsagenda opgesteld. In 2026 gaan we me de uitvoering hiervan aan de slag.

Dit betalen we uit bestaande formatie en budgetten van taakveld economische zaken.

In 2026 starten we met de uitvoering.

Nu nog niet bekend welke onderdelen hierin komen en of de huidige dekking voldoende is.

We doen mee aan de Dag van de Toegankelijkheid met nieuwe thema's om te blijven enthousiasmeren. We zetten bijvoorbeeld in op nieuwe doelgroepen zoals doven en slechthorenden. We betrekken hierbij ook onze musea.

Kosten dekken we uit het budget voor toeristisch beleid.

Gedurende het jaar diverse activiteiten in samenwerking met de STER.

Geen.

We hebben sinds 2025 een nieuw wandelnetwerk en maken optimaal gebruik van deze mogelijkheden door bijvoorbeeld nieuwe thematische routes te ontwikkelen. Het beheer en onderhoud van dit netwerk is in 2026 in afstemming met de Groene Metropoolregio geregeld. We blijven vernieuwende manieren zoeken om wandelen en fietsen aantrekkelijk te maken voor inwoners en recreanten.

Kosten dekken we uit het budget voor toeristisch beleid.

In 2026 is er een gezamenlijke overeenkomst voor beheer en onderhoud in de Groene Metropoolregio.

Geen.

In het laatste kwartaal van 2025 is de vernieuwde uitvoeringsagenda opgesteld in samenwerking met de andere disciplines binnen RO en externe partners. In 2026 gaan we me de uitvoering hiervan aan de slag.

Kostendekkend uit budget Toerisme en Recreatie.

In 2026 starten we met de uitvoering van de agenda Toerisme en Recreatie.

Kleine onzekerheid omdat nog niet bekend is welke onderdelen hierin komen en of de huidige dekking Toerisme en Recreatie voldoende is.

In 2026 is er een nieuwe audit gepland voor deze onderscheiding. We moeten dan aantonen dat we deze nog verdienen. Hiervoor zetten we diverse acties uit die bijdragen aan deze onderscheiding en onze duurzame bestemming.

Niet van toepassing.

2026 herbeoordeling.

Dat we de hoogste onderscheiding niet halen. De punten waarop we nu nog moeten scoren zijn veeleisend. De vraag is of dit haalbaar is in 2026.

Op sommige vakantieparken in onze gemeente is sprake van strijdig gebruik met de bestemming, zoals zakelijke verhuur of permanente bewoning. Dit project loopt door in 2026 omdat het vitaliseren van parken een langdurig proces is.

Projectbudget. Om door te kunnen gaan in 2026 moet de raad hiervoor budget beschikbaar stellen. Hiervoor volgt een afzonderlijk voorstel met dekking uit de algemene reserve.

Doorlopend.

De raad moet nog instemmen met een vervolg op dit project. Aankomende gemeenteraadsverkiezingen kunnen ook vertragend of stagnerend werken voor dit project.

De vastgestelde uitvoeringsagenda 2025 – 2028 van de bibliotheek is leidend in de genoemde versterking van bibliotheekwerk in 2026.

Naast onze eigen middelen krijgen we voor de bibliotheek met ingang van 2025 per jaar € 104.500 euro rijksmiddelen voor versterking van de service van de bibliotheekvestigingen.

De bibliotheek kan de uitvoeringsagenda in 2026 uitvoeren zoals omschreven.

Niet van toepassing.

We hebben de versterking van het Vrijheidsmuseum reeds in gang gezet. We hebben Orientalis gesteund in een vernieuwend plan om het hoofd boven water te houden. Orientalis bevindt zich nu in de 3e fase van de doorontwikkeling en zal ons in 2026 in toenemende mate ook ruimtelijk bevragen. We gaan hier koers & kaders voor ontwikkelen. De toekomst van het Afrikamuseum als zelfstandig museum is ongewis.

Het exploiteren van het museumlandschap is een blijvend onderwerp van gesprek met de partners. De financiële inspanning tot nu toe is met name op het steunen van toekomstplannen gericht. Voor educatie krijgen Orientalis en het Vrijheidsmuseum jaarlijks € 25.000.

Het ontwikkelen van koers & kaders voor Orientalis moet in 2026 klaar en toetsbaar zijn, in de uitvoeringsagenda toerisme en economie.

Voor de musea in onze gemeente bestaat het risico dat ze niet meer exploitabel zijn.

De verenigingsondersteuner gaat in 2025-2026 aan de slag met een programma en individuele ondersteuning van verenigingen. Uw raad heeft daartoe in maart 2025 besloten. De cultuurcoach van De Lindenberg zet het cultuurmenu voor scholen voort zoals begonnen.

Zoals besloten in 2025 (VB/Raad/25/02041) is er een bedrag beschikbaar gesteld van € 64.800 voor de pilot periode verenigingsondersteuner 2025-2026. Daarvan komt € 42.000 uit de gemeentelijke begroting en de rest uit de Regeling Combinatiefuncties van het rijk. Vanaf 2027 nemen we € 64.800 inclusief de rijksbijdrage structureel op in de begroting. De cultuurcoach onderwijs bij de Lindenberg betalen we uit subsidies van de Groene Metropool Regio (GMR). Dit is € 60.000 t/m 2025. En uit de landelijke subsidie Cultuureducatie met Kwaliteit (CMK). Dit is € 50.000 per jaar. Voortzetting van de GMR na 1 januari 2026 is nog onzeker. Dit hangt af van de uitwerking van het bestuurlijke besluit in de GMR.

Eind 2026 evalueren we de pilotfase van de verenigingsondersteuner.

De financiering van de Groene Metropoolregio voor de cultuurcoach onderwijs (Lindenberg) is niet structureel.

Het huidige gebouw van St. Cecilia is 60 jaar oud en kent vele gebreken en verzakkingen. Om te verduurzamen moeten hoge kosten worden gemaakt. Dit staat niet in verhouding tot de levensduur van het gebouw. Daarnaast is het huidige gebouw te klein geworden voor een orkest van inmiddels 60 leden. Daarnaast is de akoestiek, met de kennis van nu, onvoldoende. Om mogelijke nieuwbouw te realiseren, heeft de raad december 2024 een voorbereidingskrediet beschikbaar gesteld. Samen met St. Cecilia onderzoeken we mogelijke nieuwbouw.

We vragen de raad met een apart voorstel om een besluit te nemen over een bouwkrediet.

We verwachten dat we dit voorstel eind 2025 / begin 2026 aan de raad voorleggen.

De ingeschatte kosten voor een nieuw gebouw zijn ongeveer € 2 miljoen. Dit is hoog voor een beperkt aantal spelende leden. Daarom is St. Cecilia gevraagd hun eigen vitaliteit (opbouw ledenbestand) kritisch te beschouwen. Ook kijken we samen of meerdere (culturele) verenigingen gebruik willen en kunnen maken van het nieuwe gebouw en bekijken we kritisch of het aantal vierkante meters daadwerkelijk nodig is.